تاریخ مطالعات زبان‌شناسان مسلمان
Landmarks in Linguistic Thought:The Arabic Linguistic
Zahra Abolhassani , PhD
موضوعات این کتاب به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که امکان مقایسه میان سنت اسلامی ـ عربی و سنت رایج غربی را فراهم می‌سازند. آراء مربوط به خاستگاه زبان، ارتباط زبان و تفکر در رویکرد فارابی، ارتباط زبان و منطق و تولد معنی‌شناسی در نظریه زبان‌شناسی از جمله این موضوعات است. شروع تفکر زبان‌شناختی در دنیای اسلام در قالب تفسیرهای اولیه قرآن، نقش الخلیل و فیروزآبادی در پیشرفت فرهنگ‌نگاری، سیبویه و اولین تحلیل جامع و علمی ساختار زبان در الکتاب و تلاش زجاجی برای ارائه یکی از بی‌نظیرترین فرانظریه‌های زبان‌شناسی، بخشهای ویژه این کتاب هستند. این کتاب، اگرچه نه عامدانه، نقش برجسته دانشمندان ایرانی را در شکوفایی سنت زبان‌شناسی عربی نشان می‌دهد.
یادداشت مترجم
مقدمه
فصل اول: زبان‌شناسی و علم تفسیر: مقاتل و تفسیر قرآن
فصل دوم: الخلیل و واژگان عربی
فصل سوم: سیبویه و آغاز دستور عربی
فصل چهارم: مناظره بین منطق و دستور (نحو)
فصل پنجم: تکوین نظریه زبانی: الزّجاجی و تبیین زبان‌شناختی
فصل ششم: ارتباط بین زبان و تفکر: فارابی و زبان
فصل هفتم: اخوان الصفا و نظریه صدا و معنا
فصل هشتم: خاستگاه زبان: ابن جنّی و دو دیدگاه
فصل نهم: رویکردی جدید در معناشناسی زبان: جرجانی و سکّاکی در موضوع معنا
فصل دهم: ویژگی قراردادی زبان: علم «وضع زبان»
فصل یازدهم: ابن مضاء و گمان‌شکنی دستوریان
فصل دوازدهم: ابن خلدون و تاریخ زبان عربی
فصل سیزدهم: انگاره زبان عربی و دیگر زبانها: توصیف ترکی و عبری
منابعی برای مطالعه بیشتر
منابع
کتاب حاضر برای دانشجویان رشته زبان‌شناسی به عنوان منبع اصلی درس «تاریخ مطالعات دانشمندان ایرانی و اسلامی درباره زبان» در مقطع کارشناسی ارشد و به عنوان منبع جنبی برای درس «زبان‌شناسی در جهان اسلام» در مقطع دکتری، هر کدام به ارزش 2 واحد ترجمه شده است. این کتاب برای علاقه‌مندان در رشته‌های دیگر به خصوص عربی و فلسفه نیز قابل استفاده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه‌مندان نیز از آن بهره‌مند شوند.