درآمدى بر روشها و فنون میدانى جغرافیا
Introduction to Geographic Field Methods and Techniques
Bohlool Alijani , PhD
جغرافیا پراکندگی پدیدهها و ویژگیها را بر روی زمین مطالعه میکند؛ یعنی اینکه جغرافیدان در هر مطالعهای برای جمعآوری دادهها، باید به روی زمین مراجعه کند. از این نظر، روشها و فنون میدانی برای جغرافیدانان بسیار مهم است.کتاب حاضر که نتیجه تلاش سالها تدریس پروفسور جی.اف لونسبری در کلاسهای دانشگاهی است، به این مهم میپردازد و مؤلف تلاش کرده همه مراحل یک تحقیق عملی جغرافیا را از نوشتن پروپوزال تا اجرای آن شرح دهد. روشهای جمعآوری دادهها از طریق مصاحبه و پیمایش، تهیه نیمرخهای میدانی، روشهای یادداشتبرداری در میدان و انتقال دادهها بر روی نقشههای پایه و روشهای مشابه در این اثر به نحو روشن شرح داده شدهاند. علاوه بر منابع زمینی دادههای جغرافیایی، به تصاویر ماهوارهای و عکسهای هوایی هم توجه ویژه شده است.مهمترین امتیاز این کتاب، آموزش روشهای جمعآوری دادههای میدانی با استفاده از روشها و ابزارهای بسیار ساده است؛ به طوری که هر جغرافیدانی میتواند بدون مهارت و توانایی در روشهای بسیار پیچیده، دادههای مورد نیاز را تهیه و مطالعه کند. این کتاب برای اغلب محققان جوان بهویژه دانشجویان دورههای کارشناسی، بسیار مفید است و در واقع کتاب همراهِ آنهاست. مثالهای عملی ارائه شده در آخر کتاب بر ارزشمند و مفید بودن آن میافزاید. دانشجویان میتوانند با الگو قرار دادن این مثالها، کارهای کلاسی و تحقیقات میدانی خود را انجام دهند. مهمترین مسئله در انجام تحقیقات میدانی بهویژه در مراکز سکونتی، رعایت جنبههای امنیتی و اجتماعی کار است که در این کتاب به صورت ساده و گویا شرح داده شده است. اگرچه از چاپ نسخه اولیه این اثر سالها میگذرد، هنوز مفید است و به عنوان یک کتاب جیبی محققان جغرافیا خریدار دارد.
مقدمه مترجم
مقدمه مؤلف
پیشگفتار
فصل اول: ماهیت،ابعاد، اهداف ، روشها و مهارتهای میدانی جغرافیا
فصل دوم: نقشههای پایه در کارهای میدانی
فصل سوم: روشهای اندازهگیری، ابزار و مهارتهای نقشهبرداری
فصل چهارم: تهیه اطلاعات درباره ویژگیهای نامرئی
فصل پنجم: روشهای نمونهبرداری مناسب برای مطالعه میدانی جغرافیا
فصل ششم: طرح تحقیق میدانی
پیوست الف) نمونههایی از تمرینهای میدانی
پیوست ب) نقشهبرداری با میز تراز
پیوست ج) لیست منابع درجه دوم و سوم
پیوست د) جدول اعداد تصادفی
پیوست هـ) روشهای طبقهبندی کاربری زمینی
پیوست و) اندازهها
واژهنامه فارسی به انگلیسی
این کتاب برای دانشجویان رشته جغرافیا در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به عنوان درس «روش تحقیق در جغرافیا» تدوین شده است.