در برنامه‌ریزی آمایش سرزمین بر اساس توانمندی‌ها، قابلیت‌ها و استعدادهای هر منطقه و با توجه به یکنواختی و هماهنگی آثار و نتایج عملکردهای ملی هر سرزمین در سطح ملی، نقش و مسئولیتی خاص برای مناطق مختلف کشور ایجاد می‌شود. بر اساس این نقش و مسئولیت، می‌توان برنامه‌های رشد و توسعه را بر اساس برنامه‌‌ریزی منطقه‌ای در مناطق گوناگون کشور اجرا نمود. به دلیل آنکه مقوله فضا و تحلیل قانونمندیهای حاکم بر شکل‌گیری آن، نقش کلیدی در برنامه‌ریزی آمایش سرزمین دارد، ‌برنامه‌ریزی فضایی نام دیگری برای برنامه‌ریزی آمایش سرزمین است. با این نگاه طرح‌های آمایش سرزمین چگونگی تنظیم رابطه انسان، فضا و فعالیت‌های انسان را تبیین می‌کند و ترسیم‌کننده محورهای کلی توسعه سرزمینی متناسب با توانمندی‌ها و محدودیت‌های سرزمین ملی و در عین حال فرصت‌ها و تهدیدهای فراملی و فرامنطقه‌ای است.