سکههای ایران در دوره اسلامی: از آغاز تا برآمدن سلجوقیان
The Islamic Coins of Iran: From the Beginning to the Rise of the Seljuqs
سکه در طول تاریخ علاوه بر نقش اصلیاش که تسهیل داد و ستدها بوده، ابزاری تبلیغاتی در دست حکومتها نیز بوده است. سکهشناسی از جمله علومی است که میتواند دانشمندان را در بازشناسی رویدادهای تاریخی یاری رساند و جنبههای مختلفی از وضعیت اجتماعی، اقتصادی، دینی، فرهنگی و هنری یک جامعه را در مقاطع مختلف تاریخی بازنمایاند. بررسی سکهها فوایدی بسیار برای دانشمندان عرصههای گوناگون در پی خواهد داشت؛ عرصههایی چون تاریخ، باستانشناسی، کتیبهشناسی، زبانشناسی، فلزشناسی، متنشناسی، دینشناسی، علوم سیاسی، اقتصاد و هنر. بررسی تحول تاریخی اوزان و مقیاسها نیز ارتباطی تنگاتنگ با دانش سکهشناسی دارد. کتاب حاضر که به بررسی سکههای ایران در دوره اسلامی از آغاز تا برآمدن سلجوقیان میپردازد، شامل یک مقدمه و هفده فصل است. مقدمه به معرفی مختصر دانش سکهشناسی، تاریخچه ضرب سکه، و چگونگی ضرب آن در روزگار کهن میپردازد. پس از آن، در هر یک از فصلهای کتاب نخست اطلاعاتی تاریخی متناسب با موضوع هر فصل داده میشود و سپس ویژگیهای سکههای هر دوره بهتفصیل و با ارائه تصاویر فراوان بیان میگردد. این کتاب نه تنها به معرفی و بررسی سکههای سلسلههای مهم ایرانی و اسلامی میپردازد، بلکه سکههای حاکمان محلی و حتی مدعیان حکومت و شورشیان را نیز معرفی و بررسی میکند. انواع گوناگون سکههای عرب ـ ساسانی، سکههای اموی و عباسی، سکههای اسپهبدان و حاکمان عرب طبرستان، سکههای طاهری، صفاری، سامانی، باوَندی، زیاری، آل بویه و غزنوی، و سکههای علویان طبرستان و قزوین و هَوسَم از جمله سکههایی هستند که این کتاب به بررسی آنها میپردازد.
پیشگفتار
مقدمه
1) سکههای عرب ـ ساسانی
2) سکههای اموی
3) سکههای عباسی
4) سکههای اسپهبدان طبرستان
5) سکههای حاکمان عرب طبرستان
6) سکههای طاهری
7) سکههای صفاری
8) سکههای حاکمان محلی و مدعیان حکومت در دوره صفاری
9) سکههای سامانی
10) سکههای حاکمان محلی و مدعیان حکومت در دوره سامانی
11) سکههای علویان طبرستان و قزوین و هَوسَم
12) سکههای باوَندی
13) سکههای زیاری
14) سکههای آل بویه
15) سکههای حاکمان محلی و مدعیان حکومت در دوره آل بویه
16) سکههای غزنوی
17) سکههای حاکمان محلی در دوره غزنوی
منابع و مآخذ
نمایه
تصاویر رنگی برخی از سکهها
کتاب حاضر براى دانشجویان رشته باستانشناسی به عنوان کتاب مبنایی برای درس سکهشناسی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد قابل استفاده است، همچنین این کتاب برای دانشجویان رشته تاریخ به عنوان منبع درس اختیاری شناخت و نقد منابع و مآخذ تاریخ ایران پیش از اسلام در مقطع کارشناسی به ارزش 2 واحد نیز قابل استفاده است. امید میرود علاوه بر جامعه دانشگاهى، سایر علاقهمندان نیز از آن بهرهمند شوند.