علوم انسانی عمدتاً آمیخته با اندیشه‌های فلسفی و ارزشهای اجتماعی مبتنی بر اصول مفروضه غیر تجربی و متأثر از آن است و از همین رهگذر باید متناسب با تفکرات فلسفی صحیح و ارزشهای مقبول دینی و الهی بازسازی گردد. در این میان علوم تربیتی از ویژگی خاصی برخوردار است؛ زیرا اولاً فلسفه تعلیم و تربیت عمدتاً نظری و فلسفی است؛ ثانیا، نقش دیدگاههای فلسفی و انسانشناسی و جهان‌بینی در زوایای گوناگون تعلیم و تربیت، بیش از بسیاری از زمینه‌های دیگر است و طبیعتاً علوم تربیتی منتقل شده از غرب با فرهنگ غربی و تفکرات فلسفی ادغام شده است و از این جهت باید مکاتب تربیتی رایج در غرب نقد گردد تا جوانب فرهنگی از بخشهای تجربی آن تفکیک شود. ثالثاً، دین اسلام در عرصه‌های تربیتی دارای نظریه‌های فراوانی است و دارای مکتب و نظام تربیتی جامع است که لازم است استخراج، تنظیم و دسته‌بندی شود.با توجه به همین نکته‌ها دفتر همکاری حوزه و دانشگاه با کمک صاحبنظران، فهرست جامعی از مسائل و موضوعات علوم تربیتی تهیه کرد و طرح اولیه تدوین کتابهایی را در چهار محور تهیه کرد (الف- مبادی و فلسفه تعلیم و تربیت؛ ب- مکاتب تربیتی و نقد آن؛ ج- آرای تربیتی مربیان مسلمان؛ د- تدوین نظام جامع علوم تربیتی اسلام). نوشته حاضر، نخستین جلد از این مجموعه است که به مباحث فلسفه و مبادی تعلیم و تربیت می‌پردازد.